-
1 succedo
succēdo, cessī, cessam, ere [ sub + cedo ]1) входить под (что-л.) или внутрь (чего-л.), проникать ( aliquid и alicui rei)s. tecto et umbrae V — спрятаться в закрытое место и в теньnubes soli succedunt Lcr — облака заходят под (т. е. застилают) солнцеs. aquae O — погрузиться в водуs. tumulo terrae V — быть похороненным2) возноситься ( alto caelo V); возвышаться, достигать ( ad summum honorem Lcr); всходить, подниматься ( in montem Lcr)fons, quo (= in quem) mare succedit Cs — источник, которого достигает морской прилив3) подходить, подступать (muris и muros, ad moenia и moenibus L); идти на приступ ( ad castra hostium L)succedentes L — наступающие, нападающие4) идти вслед, следовать ( aetas succedit aetati C)5) наследовать ( regno PM и patri in regno Just); вступать ( in paternas opes L); замещать, сменятьin jura affinitatis s. Just — стать в силу брака союзником (чьим-л.)defatigatis s. Cs — сменять уставшихin stationem s. Cs — сменять на стражеalicui successum est C — у кого-л. есть наследник (преемник)in locum alicujus s. Cs — занимать чьё-л. место6) следовать (во времени), наступать ( tristibus laeta succedunt Hier)s. orationi alicujus C — выступать после чьей-л. речи7) примыкать ( ad alteram partem Cs); относиться, принадлежать ( comparative generi Q)s. oneri V — брать на себя ношу9) давать (получать) исход, складываться ( hoc bene successit Ter)alicui melius succedit Pt — кому-л. больше везёт10) удаваться, иметь успех ( haec successerunt C)si successisset coeptis L — если бы удалось то, что предпринято11) попадать, подвергаться (jugo servitutis CJ; dominationi Just)sub acumen stili s. C — попадать под остриё стиля, т. е. подвергаться литературной обработке -
2 Удаваться
- contingere (si mihi contigerit); licere; succedere (haec successerunt; hoc bene successit); procedere; evenire; provenire;• если бы удалось то, что предпринято - si successisset coeptis;
-
3 succedo
suc-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. ⊂.I.To go below or under (so mostly poet.; syn. subeo).A.Lit.1.In gen., to enter, go under, come under:2.simul ac primum nubes succedere soli Coepere,
to go under the sun, Lucr. 5, 286; cf. id. 6, 402:tectum, cui imbris vitandi causā succederet,
Cic. Dom. 44, 116:maestae Succedunt ramis volucres,
Val. Fl. 6, 505:succedere tectis,
Ov. M. 2, 766; so,tectis,
id. ib. 8, 549; Verg. A. 1, 627:rex jussae succedit aquae,
Ov. M. 11, 142:tecto et umbrae,
Verg. G. 3, 418:antro,
id. E. 5, 6 and 19:tumulo sineret succedere terrae,
i. e. to be buried, id. A. 11, 103; cf.:serpens imo Successit tumulo,
id. ib. 5, 93.—In partic., to go from under; to go up, mount, ascend:B.alto caelo,
to mount, ascend, Verg. G. 4, 227:in arduum,
Liv. 5, 43; cf.:hoc itinere est fons, quo mare succedit longius,
Caes. B. C. 2, 24:muros,
Liv. 27, 18, 13; 31, 45, 5; Tac. A. 2, 20; Sil. 10, 597:tumulum,
Liv. 22, 28 et saep. — Absol.:erigi scalas jussit ac promptissimum quemque succedere,
Tac. A. 2, 81.— Poet.:in montem succedere silvas Cogebant,
to retreat to the mountains, Lucr. 5, 1370.—Trop.1.To come under, submit to any thing:2.omnes sententiae verbaque omnia... sub acumen stili subeant et succedant necesse est,
Cic. de Or. 1, 33, 151:externae dominationi, quam in suis timuerunt, sponte succedunt,
Just. 8, 2, 2:succedoque oneri,
take up, Verg. A. 2, 723:nec qui succederet operi inventus est,
undertake, Plin. 35, 10, 36, § 92.—To go up, mount, ascend:II.a pedibusque minutatim succedere frigus Non dubitabat,
Lucr. 6, 1191:ad summum honorem,
id. 5, 1122:ille ad superos Succedet famā,
Verg. A. 12, 235:aurum in summum successit honorem,
Lucr. 5, 1275.—To approach, draw near (class. and freq.).A.Milit. t. t., to march on, advance, march up to, approach (class. and freq.; cf.: invado, progredior): [p. 1787] sub primam nostram aciem successerunt, Caes. B. G. 1, 24:B.sub montem,
id. B. C. 1, 45: supra hostium munitionem, Sisenn. ap. Non. 91, 23:ad castra hostium infestis signis,
Liv. 7, 37:ad stationes hostium,
id. 30, 8:ad hostium latebras,
id. 10, 14:ad urbem,
id. 26, 44:ad moenia,
id. 44, 31:sub ipsum vallum,
id. 31, 36, 5:ad portūs claustra,
Curt. 4, 5, 19:celeriter ad molem,
id. 4, 3, 2:moenibus,
Liv. 10, 34; 24, 19:munimentis,
id. 9, 14:munitionibus, Auct. B. Alex. 30, 4: portas succedunt,
Caes. B. G. 2, 6:murum,
Liv. 38, 9.— Absol.:classis paulatim successit,
Tac. A. 3, 1.— Impers. pass.:ubicumque iniquo successum est loco,
Liv. 9, 31.—To follow, follow after, take the place of, relieve, come into the place of, succeed; to succeed to, receive by succession (syn. subsequor).1.Lit.:2.ut integri et recentes defatigatis succederent,
Caes. B. G. 5, 16; 7, 41; id. B. C. 3, 94; cf. Liv. 9, 32; Ov. M. 13, 134:in stationem,
Caes. B. G. 4, 32:in pugnam,
Liv. 9, 27;for which, proelio,
id. 6, 4:in paternas opes,
id. 21, 3:in Pompeii locum heres,
Cic. Phil. 2, 25, 62; cf.:Sequani principatum dimiserant. In eorum locum Remi successerant,
Caes. B. G. 6, 12:ego in ejus quem occidissem succederem locum,
Liv. 40, 12, 13:succedam ego vicarius tuo muneri,
Cic. Verr. 2, 4, 37, § 81; 2, 3, 51, § 120; id. Fam. 3, 3, 1; cf. id. Fl. 14, 33; 21, 49:qui regno successit,
Plin. 36, 27, 70, § 204:post ejus mortem frater regno successit,
Just. 17, 3, 6:in hujus locum filia regno successit,
id. 2, 4, 17;but: in regnum,
id. 7, 2, 2:huic Mithridates filius succedit,
id. 42, 2, 3:ad alteram partem succedunt Ubii,
follow, come next, Caes. B. G. 4, 3.—Of things:aspicit in teretes lignum succedere suras,
Ov. M. 11, 80. — Impers. pass.:non solum, quod tibi succederetur, sed quod Gabinio non succederetur,
Cic. Pis. 36, 88:te antea, quam tibi successum esset, decessurum fuisse,
id. Fam. 3, 6, 2.—Trop.a. b. (α).In time:(β).successit ipse magnis (oratoribus),
Cic. Or. 30, 105:horum aetati successit Isocrates,
id. ib. 13, 40; cf.:nihil semper floret: aetas succedit aetati,
id. Phil. 11, 15, 39:tertia post illas successit aënea proles,
Ov. M. 1, 125:quorum priores duae probationi succedunt,
Quint. 3, 9, 1:in Italiā violis succedit rosa,
Plin. 21, 11, 39, § 68: etenim ei succedo orationi, quae, etc., I succeed, I speak after an oration, which, etc., Cic. Balb. 1, 4:consules, quo majori gloriae rerum gestarum succedere se cernebant,
Liv. 4, 11, 2:rex... succedens tantae caritati Hieronis,
id. 24, 5, 1:ut bono succedenti regi difficilis aemulatio esset,
id. 1, 48, 8.—To follow, take the place of, succeed in value: cujus (purpurae) libra denariis centum venibat... huic successit dibapha Tyria, quae in libras denariis mille non poterat emi, Nep. ap. Plin. 9, 39, 63, § 137:c.in vicem ejus (graminis) succedit decoctum,
Plin. 24, 19, 118, § 179:non numero tantum amissorum civium, sed et dignitati,
Just. 3, 5, 7:filii magnitudini patris successerunt,
id. 19, 1, 2.— Pass. impers.:male gestis rebus alterius successum est,
Liv. 9, 18, 15.—Hence, to follow the nature or rule of any thing, to belong to a class or category (rare):d.succedere hanc quoque comparativo generi,
Quint. 3, 10, 4:quae omnia succedunt legitimis quaestionibus,
id. 3, 6, 71.—Pregn.: res (alicui) succedit, or simply succedit, goes on well, is successful, prospers, succeeds (cf. evenit):lepide hoc succedit sub manus negotium,
Plaut. Mil. 3, 2, 59:negotium (ei) sub manus,
id. ib. 4, 4, 7; id. Pers. 4, 1, 2:quando hoc bene successit,
Ter. Ad. 2, 4, 23:parum succedit, quod ago,
id. And. 4, 1, 54:pleraque non succedunt,
Varr. R. R. 3, 9, 16:quod res nulla successerat,
Caes. B. G. 7, 26:inceptum non succedebat,
Liv. 42, 58:nihil conceptae temere spei succedebat,
id. 33, 5, 3:voti Phoebus succedere partem Mente dedit,
Verg. A. 11, 794:si prospere prima successerint,
Just. 9, 3, 7.— Absol.:hac non successit: aliā ingrediemur viā,
Ter. And. 4, 1, 45:si quando minus succedet,
Cic. Or. 28, 98:si ex sententiā successerit,
id. Q. Fr. 2, 14, 1: si proinde, ut ipse mereor, mihi successerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 4:si successisset coeptis,
Liv. 25, 37:inceptis,
id. 24, 19:fraudi,
id. 38, 25:facinori eorum,
id. 40, 11 et saep.:successurumque Minervae Indoluit,
Ov. M. 2, 788.— Pass.: cum omnia meā causā velles mihi successa, Cic. Fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 2.— Impers.:nolle successum non patribus,
Liv. 2, 45, 5:ubicumque iniquo successum erat loco,
id. 9, 31, 13 Weissenb. ad loc. -
4 succedo
succēdo, cessī, cessum, ere, (sub u. cedo), I) unter etw. gehen, von unten hervorgehen, hinaufsteigen, A) eig.: sub umbras, Verg.: tecto, unter das Dach, ins Haus, Cic.: clivum satis arduum, Fronto: tumulo terrae, beerdigt werden, Verg.: fluvio, einlaufen, Verg.: alto caelo, zum hohen Himmel sich aufschwingen, Verg.: tectis succedite nostris, Verg.: pugnae, Verg.: in arduum, Liv. – von lebl. Subjj., fons, quo mare succedit, Caes. – poet., in montem succedere silvas, sich auf die Berge zurückziehen, Lucr. 5, 1368. – B) übtr.: a) unter etwas kommen, sub acumen stili, Cic.: lepide hoc succedit sub manus negotium, ganz herrlich geht das Unternehmen von der Hand, Plaut. (vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 873). – b) sich einer Sache unterwerfen, dominationi, Iustin. – c) sich einer Sache unterziehen, oneri, Verg.: operi, Plin. – d) unter etwas gehören, comparativo generi, Quint.: probationi, Quint. – II) nahend an etw. herangehen, A) eig.: 1) als milit. t.t. = unter, gegen usw. etw. anrücken, anmarschieren, sub montem, Caes.: ad castra, ad montes, Liv.: portis, Caes.: moenibus, muris, Liv.: muros, Liv.: aciem, Caes.: tumulum, Liv.: absol., exprobrans metum successit, Liv.: classis paulatim successit, Tac. – impers., ubicumque iniquo successum erat loco, Liv. – 2) an die Stelle jmds. treten, einrücken, jmd. ablösen, jmdm. nachfolgen, ut integri et recentes defatigatis succederent, Caes.: succedere proelio, sich im Kampfe ablösen, Liv.: Lauso, für Lausus in den Kampf eintreten, für Lausus weiterkämpfen, Verg.: in stationem, Caes.: in pugnam, Liv. – B) übtr.: 1) folgen, a) übh.: in locum alcis, Cic.: alci in scholam alcis, Augustin.: in paternas opes, Cic.: succedam ego vicarius muneri tuo, Cic.: succ. alci, Eutr., od. regno, Iustin., od. in alcis locum regno, Iustin., jmdm. in der Regierung nachfolgen: u. so alci in consulatu, Suet.: pass. impers., ne tibi succederetur, abgelöst werdest, einen Nachfolger bekommst, Cic.: ut ei succederetur ante tempus, Suet.: Partiz. subst., succedentes, die Nachfolger (im Amte), Frontin. aqu. 2. –ivon lebl. Subjj., in teretes lignum succedere suras, Ov. met. 11, 80: in locum demortuae carnis viva succedit, Salv. de gub. dei 7, 1, 3. – b) der örtl. Lage nach folgen, ad alteram partem succedunt Ubii, Caes. b.G. 4, 3. § 3. – 2) in ein Verhältnis eintreten, treten, in affinitatis iura, Iustin. 7, 3, 9. – 3) der Zeit nach folgen, nachfolgen, alci, Cic.: aetas aetati succedit, Cic.: tristibus laeta succedunt, Hieron.: orationi, nach einer Redesprechen, Cic. – 4) dem Werte nach folgen, in vicem alcis, Plin.: magnitudini patris, Iustin. – 5) vonstatten gehen, glücken, gelingen (s.M. Müller Anhang II zu Liv. 2, 45, 5), parum succedit quod ago, Ter.: haec prospere succedebant, Cic.: haec propter hiemale tempus minus prospere succedebant, Nep.: res nulla successerat, Caes.: postquam nihil conceptae temere spei succedebat, Liv.: Ggstz., nulla res urget magis attonita et in vires suas prona et sive successit, superba, sive frustratur (schief geht), insana, Sen. de ira 3, 1, 5. – absol., succedit, es geht vonstatten, gelingt, si ex sententia successerit, Cic.: si mihi successerit, Planc. in Cic. ep.: coeptis succedebat, Liv.: inceptis succederet, Liv.: fraudi successisset, Liv.: si talibus ducibus succedat, wenn es so hinginge, Liv. – pass., nolle successum patribus, Liv. 2, 45, 5: cum omnia velles mihi successa, Cic. fil. in Cic. ep. 16, 21, 2. – 6) succedit animo mit folg. Infin., es fällt mir ein, de officiis scribere, Ambros. de off. 1, 7, 23.
-
5 succedo
succēdo, cessī, cessum, ere, (sub u. cedo), I) unter etw. gehen, von unten hervorgehen, hinaufsteigen, A) eig.: sub umbras, Verg.: tecto, unter das Dach, ins Haus, Cic.: clivum satis arduum, Fronto: tumulo terrae, beerdigt werden, Verg.: fluvio, einlaufen, Verg.: alto caelo, zum hohen Himmel sich aufschwingen, Verg.: tectis succedite nostris, Verg.: pugnae, Verg.: in arduum, Liv. – von lebl. Subjj., fons, quo mare succedit, Caes. – poet., in montem succedere silvas, sich auf die Berge zurückziehen, Lucr. 5, 1368. – B) übtr.: a) unter etwas kommen, sub acumen stili, Cic.: lepide hoc succedit sub manus negotium, ganz herrlich geht das Unternehmen von der Hand, Plaut. (vgl. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 873). – b) sich einer Sache unterwerfen, dominationi, Iustin. – c) sich einer Sache unterziehen, oneri, Verg.: operi, Plin. – d) unter etwas gehören, comparativo generi, Quint.: probationi, Quint. – II) nahend an etw. herangehen, A) eig.: 1) als milit. t.t. = unter, gegen usw. etw. anrücken, anmarschieren, sub montem, Caes.: ad castra, ad montes, Liv.: portis, Caes.: moenibus, muris, Liv.: muros, Liv.: aciem, Caes.: tumulum, Liv.: absol., exprobrans metum successit, Liv.: classis paulatim successit, Tac. – impers., ubicumque iniquo successum erat loco, Liv. – 2) an die Stelle jmds. treten, einrücken, jmd. ablösen,————jmdm. nachfolgen, ut integri et recentes defatigatis succederent, Caes.: succedere proelio, sich im Kampfe ablösen, Liv.: Lauso, für Lausus in den Kampf eintreten, für Lausus weiterkämpfen, Verg.: in stationem, Caes.: in pugnam, Liv. – B) übtr.: 1) folgen, a) übh.: in locum alcis, Cic.: alci in scholam alcis, Augustin.: in paternas opes, Cic.: succedam ego vicarius muneri tuo, Cic.: succ. alci, Eutr., od. regno, Iustin., od. in alcis locum regno, Iustin., jmdm. in der Regierung nachfolgen: u. so alci in consulatu, Suet.: pass. impers., ne tibi succederetur, abgelöst werdest, einen Nachfolger bekommst, Cic.: ut ei succederetur ante tempus, Suet.: Partiz. subst., succedentes, die Nachfolger (im Amte), Frontin. aqu. 2. – von lebl. Subjj., in teretes lignum succedere suras, Ov. met. 11, 80: in locum demortuae carnis viva succedit, Salv. de gub. dei 7, 1, 3. – b) der örtl. Lage nach folgen, ad alteram partem succedunt Ubii, Caes. b.G. 4, 3. § 3. – 2) in ein Verhältnis eintreten, treten, in affinitatis iura, Iustin. 7, 3, 9. – 3) der Zeit nach folgen, nachfolgen, alci, Cic.: aetas aetati succedit, Cic.: tristibus laeta succedunt, Hieron.: orationi, nach einer Redesprechen, Cic. – 4) dem Werte nach folgen, in vicem alcis, Plin.: magnitudini patris, Iustin. – 5) vonstatten gehen, glücken, gelingen (s.M. Müller Anhang II zu Liv. 2, 45, 5), parum succedit quod ago, Ter.: haec prospere succedebant, Cic.: haec propter hiemale tem-————pus minus prospere succedebant, Nep.: res nulla successerat, Caes.: postquam nihil conceptae temere spei succedebat, Liv.: Ggstz., nulla res urget magis attonita et in vires suas prona et sive successit, superba, sive frustratur (schief geht), insana, Sen. de ira 3, 1, 5. – absol., succedit, es geht vonstatten, gelingt, si ex sententia successerit, Cic.: si mihi successerit, Planc. in Cic. ep.: coeptis succedebat, Liv.: inceptis succederet, Liv.: fraudi successisset, Liv.: si talibus ducibus succedat, wenn es so hinginge, Liv. – pass., nolle successum patribus, Liv. 2, 45, 5: cum omnia velles mihi successa, Cic. fil. in Cic. ep. 16, 21, 2. – 6) succedit animo mit folg. Infin., es fällt mir ein, de officiis scribere, Ambros. de off. 1, 7, 23.